بیماری های بذری در داخل کیسه های بذر

۱- باکتری ها

گاهی دیده می شود کیسه های بذرها شروع به ترشیدگی و فاسد شدن می کنند، در این شرایط حضور باکتری های در داخل کیسه های بذر حتمی است و علت آن عدم اتوکلاو و نحوه ی استریل شدن کیسه می باشد. برخی از باکتری ها سبب ایجاد حالت ظاهری روغنی مانند در سطح بستر و یا محیط کشت می شوند.

بهترین روش تشخیص باکتری ها این است که اگر کیسه های حاوی میسیلیوم تلقیح شده چند روز پس از تلقیح باد کردند، این امر می تواند بدلیل وجود مقدار زیادی باکتری باشد، زیرا باکتری ها مقدار زیادی دی­ اکسید کربن تولید می کنند.

معمولاً باکتری ها در برابر دما مقاومت بالایی دارند و زمان و دمای اتوکلاو در از بین رفتن آن ها نقشی مهم دارند.

۲- کپک آسپرژیلوس

کپک آسپرژیلوس دارای دو گونه ی مشخص می باشد که در اکثر موارد در کیسه های بذری همین دو گونه مشاهده می شوند. آسپرژیلوس گونه ی Niger سیاه رنگ است و گونه ی Flavus زرد متمایل به فسفری رنگ است. کپک ها معمولاً بر خلاف باکتری ها با اتوکلاو سریعاً از بین رفته بنابراین علت وجود آن ها از اتوکلاو و استریل ناصحیح نمی باشد و علت وجود آن ها را باید در محیط آزمایشگاه در لباس های افراد، تجهیزات، قفسه ها و …. بررسی کرد.

Aspergillus flavus

Aspergillus niger 

۳- کپک پنی سیلیوم

کپک های سبز آبی مربوط به انواع گونه های پنی سیلیوم هستند. در مورد این نوع از کپک ها هم محیط آزمایشگاه و تجهیزات باید با روش های مربوطه ضدعفونی شوند.

روش های کنترل بیماری های بذری

– قبل از بذرزنی به دقت کیسه های بذر را بررسی کنید و کیسه های آلوده را دور بریزید.

– کیسه های بذر را در محیط های خنک و جداگانه نگهداری کنید.

– از اسپان های قدیمی و کهنه استفاده نکنید.

–  کیسه های باز شده­ ی اسپان را جهت استفاده­ ی مجدد در آینده نگهداری نکنید، مثلاً نیمی از آن را مصرف کرده و مابقی را برای آینده نگهداری نکنید، زیرا با باز شدن درب آن ها حتی یکبار این احتمال وجود دارد که آلودگی وارد آن شده و سبب از بین رفتن آن ها شود. اغلب عوامل آلوده کننده و بیماریزا می توانند سبب آلودگی کیسه های اسپان شوند بدون آنکه علامت مشخصی از آلودگی در آن­ها دیده شود.

– استفاده از فیلتر در سیستم های تهویه و تعویض فیلترها هر چند وقت یکبار

– پس از هر دوره پرورش قارچ دکمه ای از کوکات (بخار ۷۰ درجه سانتی گراد به مدت ۱۰ ساعت) برای ضدعفونی سالن ها، دیوارها و …. استفاده شود.

– کنترل حشرات و آفات صورت گیرد؛ زیرا آن ها ناقل اسپورهای تولیدی کپک ها به دیگر سالن ها هستند.

– رعایت بهداشت و نظافت لباس ها و کفش های کارکنان

– عملیات بستر سازی و بذرزنی، با لباس ها و دستکش های ضدعفونی شده و تمیز صورت گیرد.

– پس از بذرزنی کمپوست، سطح روزنامه ها با محلول فرمالین اسپری شود.