قارچ ها منبع عظیمی از پروتئین ها هستند که بخش اعظمی از پروتئین های مورد نیاز بدن انسان را تأمین می کند، این پدیده باعث افزایش مصرف قارچ شده است و مردم با آگاهی بیشتر از فواید آن به مصرف آن رو آورده اند این جاست که افراد تمایل بیشتری به شناخت قارچ و دنیای قارچ ها دارند و باید به سؤالات زاییده ذهن آن ها پاسخ گوییم.

  شاید سؤالاتی که به ذهن بسیاری از افراد خطور می کند این است که:

• قارچ چیست؟
• آیا قارچ گیاه است؟
• چگونه قارچ های سمی را از قارچ های خوراکی بشناسیم؟
• قارچ ها در چه طبقه بندی موجودات زنده قرار می گیرند؟

در این مقاله به همه این سؤالات و سؤالات مشابه پاسخ خواهیم داد.

۱- قارچ چیست؟

در بسیاری از منابع گفته می شود؛ قارچ ها موجوداتی شگفت انگیزند، واژه ی شگفت انگیز برای قارچ ها عجیب نیست زیرا قارچ ها هیچ اندام فتوسنتزی ندارند، ساقه و برگ نیز ندارند؛ بنابراین گیاه نیستند و از طرفی از لحاظ ساختار نیز به جانوران شبیه نیستند و بسیار ساده تر از گیاهان و جانوران هستند؛ بنابراین قارچ ها را در دسته ای جداگانه طبقه بندی می کنند.

۲- قارچ ها چگونه غذای خود را تأمین می کنند؟

همانطور که گفته شد قارچ ها گیاه نیستند که خودشان توسط اندام فتوسنتزی، غذای مورد نیاز خود را بسازند، پس چگونه غذای مورد نیاز خود را تامین می کنند؟

قارچ ها از طریق پدیده جذب غذای مورد نیاز خود را کسب می کنند ولی روش های دریافت مواد غذایی در قارچ های مختلف متفاوت است. اگر قارچ ها با زندگی روی مواد آلی مرده، غذای مورد نیاز خود را بدست بیاورند ساپروفیت نامیده می شوند. برخی از قارچ ها، روی موجودات زنده زندگی می کنند و مواد مورد نیاز خود را از آن ها بدست می آورند به این قارچ ها انگل می گویند ولی برخی از قارچ ها با گیاهان به صورت همزیست زندگی می کنند؛ به این قارچ ها مایکوریز می گویند که اکثراً با ریشه های گیاهان تلفیق می شوند، گیاه مواد غذایی مورد نیاز قارچ را تأمین می کند در مقابل قارچ هم جذب برخی از عناصر غذایی را برای گیاه تسهیل می کند.

۳- ساختار قارچ ها

قارچ ها از هیف ها تشکیل شده اند که ساختار هیف ها در انواع قارچ های مختلف، متفاوت است. نحوه ی تولید مثل در قارچ ها به دو صورت جنسی و غیرجنسی می باشد که در انواع قارچ ها، متفاوت است و برخی از قارچ ها هر دو نوع تولید مثل را دارند. ترکیب سلول های جنسی نر و ماده را تولید مثل جنسی گویند و تولیدمثل غیر جنسی از طریق اسپورهای غیر جنسی، قطعه قطعه شدن هیف ها و جوانه زدن هیف ها صورت می گیرد.

۴- طبقه بندی علمی قارچ ها

در طبقه بندی علمی، سلسله قارچ ها به دو دسته قارچ های حقیقی و قارچ های کاذب تقسیم می شوند که این دو دسته خود به زیر دسته هایی تقسیم می شوند و در نهایت قارچ های خوراکی مربوط به رده ی بازیدیومایست ها تقسیم می شوند.

(برای مشاهده واضح تر تصاویر، روی آن ها کلیک کنید)

۵- طبقه بندی غیرعلمی قارچ ها

 گاهی قارچ ها را به صورت غیرعلمی نیز می توان تقسیم بندی نمود که بنا بر سلیقه افراد، این نوع تقسیم بندی متفاوت می باشد، در این دسته بندی قارچ ها را به چهار دسته قارچ های صنعتی، قارچ های دارویی، قارچ های خوراکی و قارچ های سمی تقسیم می کنیم.

۱-۵- قارچ های صنعتی و دارویی

در صنایع مختلف از قارچ ها جهت فرایندها و تولید ترکیبات مختلفی استفاده می کنند به طور مثال در صنعت داروسازی از قارچ ها، عصاره ها و ترکیباتی استخراج می شود که در درمان بیماری های سرطانی، دیابت، فشار خون، ضد ویروس ها و باکتری ها، خواص تعدیل کننده سیستم ایمنی و محافظت کننده در برابر هپاتیت استفاده می شود.

 از قارچ های پنی سیلیوم جهت تولید پنی سیلین، از قارچ های آمانیتا موسکاریا جهت تولید ماده ی مخدره، از اندام های بارده قارچ هایگانودرما لوسیدوم و یا شی تاکه ترکیبات درمانی مختلفی استخراج شده و استفاده می گردد.

گاهی از قارچ ها در صنعت رنگ سازی نیز استفاده می کنند زیرا رنگدانه های خاصی دارند که در موجودات دیگر یافت نمی شود.

 از قارچ ها در صنعت تخمیر و مواد غذایی نیز استفاده می شوند؛ مانند استفاده از مخمرها در تولید آشامیدنی ها، موادغذایی و همچنین تولید کفیر در محصولات لبنی

۲-۵- قارچ های خوراکی

قارچ های خوراکی بدلیل اهمیت غذایی، نه تنها برای افراد بیمار پیشنهاد می شوند بلکه برای سایر افراد نیز توصیه می شوند. قارچ دارای ۷۵ تا ۹۰ درصد آب می باشد که آب موجود در آن، باعث انحلال عناصرغذایی با ارزش در قارچ شده است. از طرفی میزان پروتئین بالای قارچ ها می تواند برای کسانی که توانایی خرید گوشت را ندارند، جاگزین شود.

قارچ های خوراکی چربی و کالری پایینی دارند و از این رو برای کسانی که رژیم لاغری دارند توصیه می شود. قارچ ها دارای ویتامین های A، K، C، B1، B2، B6، بیوتین، پانتوتنیک اسید و نیاسین می باشد، همه ی این دلایل باعث شده است تا قارچ ها را برای سلامتی انسان مفید بدانند و در درمان بیماری ها نیز استفاده شوند.

۳-۵- قارچ های سمی

معمولاً برای قارچ های سمی اصطلاح Toadstool بکاربرده می شود. اما مهم ترین سوالی که در مورد قارچ های سمی ایجاد می شود،نحوه تشخیص آن ها از قارچ های خوراکی است.

بهترین روش برای تشخیص قارچ های سمی از قارچ های خوراکی این است که، اگر کسی گونه های خوراکی را دقیقاً بشناسد می تواند گونه های سمی را نیز تشخیص دهد، بنابراین بهترین روش تشخیص قارچ های سمی، آگاهی و شناسایی دقیق از قارچ های خوراکی است که آن نیز نیازمند مهارت و تخصص می باشد. گاهی مشاهده می شود که قارچ هایی با ظاهری جذاب در طبیعت وجود دارند، ولی در برخورد با آن ها نیز نباید مصرف نمود زیرا صرفاً از روی ظاهر قارچ نباید از سمی نبودن آن اطمینان حاصل نمود. نکته ای که باید به آن توجه شود در برخورد اولیه با یک قارچ جدید، احتیاط شود زیرا احتمال بروز حساسیت و سمیت در انسان وجود دارد. در برخی از قارچ ها حتی احتمال مسمومیت های شدید و مرگ نیز وجود دارد.

منبع: دیتا قارچ